İstirahatlide 5 işgünü "mucit"

Ahmet AĞAR
Sosyal Güvenlik
Müşaviriagarahmet@turmob.org.tr

İSTİRAHATLI OLAN İŞÇİLERİN İŞYERİNDE ÇALIŞMADIKLARINI BİLDİRMEYEN İŞVERENLERE İDARİ PARA CEZASI GETİRİLDİ


Tarih: 17.05.2010


I- GİRİŞ:
12 Mayıs 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “İstirahatli Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumu’na Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile getirilen yeni bir hükme göre, bundan böyle hasta olup doktora giden ve istirahat (rapor) alacak olan işçilerin istirahatlı oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıkları, işverenleri tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu’na elektronik ortamda (internet) kanalıyla gönderilecektir.
Söz konusu tebliğe göre işverenlerce;
- 10 günden kısa süreli istirahatlarda istirahatın bittiği günü takip eden 5 iş günü içinde,
- 10 gün ve daha uzun süreli istirahatlarda ise 10’ar günlük sürelerin bittiği günü takip eden 5 iş günü içinde,
- Son 10 günlük süreden arta kalan istirahat süresinin bittiği günü takip eden 5 iş günü içinde,
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun http://www.sgk.gov.tr/ internet adresindeki İŞVEREN menüsünden, “Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri” GİRİŞ” bölümünde yer alan bilgiler kaydedilmek suretiyle sigortalılarca hak edilen istirahat süresinin elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmesi zorunludur.


II- İŞÇİLERİN İSTİRAHATLI OLDUKLARINA İLİŞKİN BİLDİRİMİN 5 İŞ GÜNÜ İÇİNDE GÖNDERİLMEMESİ HALİNDE UYGULANACAK CEZALAR :
12.05.2010 tarihinden itibaren yürürlüğe giren tebliğe göre, sigortalıların istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeyen işverenlere, asgari ücretin iki katı tutarında, bu bildirimin yapılmaması halinde ise asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.


III- KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLAMAZ, OLMAMALIDIR:
5510 Sayılı Kanunda, işçilerin istirahatlı oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıkları günlerin işverenleri tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Ayrıca, aynı Kanunun, İdari Para Cezalarını düzenleyen 102. maddesinde de böyle bir “CEZA” türü yer almamıştır. Kanunda olmamasına rağmen, tebliğ ile sigortalıların istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde ve hem de elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeyen işverenlere, asgari ücretin iki katı tutarında, bildirimin hiç yapılmaması halinde ise asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezasının uygulanması, hukukun temel ilkesi olan “kanunsuz suç ve ceza olamaz” genel prensibine aykırı bir uygulama olduğu kanısındayım.


Öte yandan, Tebliğin dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 100. maddesi, Kuruma, bilgi ve belge isteme hakkı, bilgi ve belgelerin Kuruma verilme usulü ile ilgili gerekli düzenlemeler yapma yetkisi verilmiştir. Ancak tebliğe dayanak yapılan 100. maddeye göre, Kuruma verilecek söz konusu belgelerin geç verilmesinden veya hiç verilmemesinden dolayı Kuruma herhangi bir CEZA tayın ve tespit yetkisi tanınmamıştır.


Ayrıca, istirahatlı olan işçilerin resmi kuruluşlara ait sağlık tesisleri veya işyeri hekimlerince düzenlenmiş istirahat raporu, Eksik Gün Bildirim Formu (Ek- 10) ekinde Kuruma verilmesi zorunlu olduğundan, sigortalının kaç gün istirahatlı olduğu, kaç gün geçici iş göremezlik ödeneği hak ettiği zaten Kurumda mevcuttur. Hal böyle iken, yani Kuruma başka bir zorunluluk nedeniyle verilmiş olan işçinin istirahat raporunun, 10 ar günlük dilimler halinde tekrar Kuruma gönderilmesine ilişkin getirilen bu zorunluluk, muhasebeci- mali müşavirlerin gereksiz zaman israfına ve işverenlerin de astronomik cezalar ödemesine yol açacaktır.


Cezalar, meydana gelecek muhtemel bir zararı veya bir hak kaybını önlemeye matuf olarak düzenlenmeli ve bu düşünceyle getirilmelidir. Oysa ki, başka bir zorunluluk gereği SGK’ya verilmesi mecburi olan, işçinin istirahat raporunun 5 iş günü içinde ikinci bir defa gönderilmemesi durumunda hiç kimsenin bir hak kaybına uğraması söz konusu olmayacaktır.


IV- SONUÇ:
Bahse konu Tebliğ ile yapılan yeni düzenlemeye göre, 12.05.2010 tarihinden itibaren hasta olup doktora giden ve istirahat (rapor) alacak olan işçilerin istirahatlı oldukları sürelerde, işyerinde çalışmadıklarını, işverenleri tarafından istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na elektronik ortamda (internet) kanalıyla bildirmeleri ZORUNLUDUR. Bu bildirimi belirtilen süre içerisinde yapmayan işverenlere asgari ücretin iki katı, bildirimin hiç yapılmaması halinde ise asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Sonucu önceden belli olan ve kanunda olmamasına rağmen ilgili tebliğ ile getirilen bu yeni uygulama, işverenlerin büyük cezalar ödemeye ve muhasebeden sorumlu olanlarında de çok ciddi sıkıntı çekmelerine yol açacaktır.



*******************************************************************************************************************
14.05.2010


Değerli Üyemiz,


SGK tarafından istirahatli olan sigortalıların işyerinde çalışmadıklarına dair bildirimin işverenlerce sosyal güvenlik kurumuna gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar hakkında tebliğ 12 Mayıs 2010 tarih ve 27579 sayı ile resmi gazete de yayınlanmıştır.
Bu tebliğ yayınlandığı tarihten itibaren siz üyelerimizden yoğun telefon ve mailler almış bulunmaktayız.


Odamızın yapmış olduğu girişimlerle, İdari Para Ceza Uygulamasıyla ilgili olarak SGK yetkilileri ile yapılan görüşme sonucunda “hastaneden gelen raporlara ve belgelere bakılacağı, işverenin bildirimi yapmadığının tespit edilmesi halinde SGK’ca işverene tebliğ edileceği, bu tebligattan sonra 5 iş günü içinde bildirimin yapılmaması halinde işverene para cezası uygulanacağı" şeklinde bir genelge hazırlanması konusunda mutabakat sağlanmıştır.


Bilgilerinize sunar, çalışmalarınızda başarılar dilerim.



Saygılarımla,
Yahya ARIKAN

İSMMMO Başkanı