kesin mizan tebliği

"KESİN MİZAN" BİLGİLERİNİN ELEKTRONİK ORTAMDA ALINMASINA İLİŞKİN V.U.K TEBLİĞ TASLAĞI
1. Giriş:
Bakanlığımız, bilgi ve iletişim teknolojilerinde son yıllarda yaşanan gelişmelere bağlı olarak, mükelleflerden elektronik ortamda bazı beyanname, bildirim ve formlar almaktadır. Bu suretle işlemlerin hızlı ve etkin bir şekilde yürütülerek kaliteli hizmet sunulması ve mükelleflerin vergisel uyumlarının artırılması amaçlanmaktadır.
Bu çerçevede, Bakanlığımızca yürütülen çalışmaların geliştirilmesi amacı ile bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından 2010 yılı ve müteakip dönemler için elektronik ortamda bildirilecek olan "Kesin Mizan Bildirimi"nin gönderilmesinde uygulanacak usul ve esaslar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
2. Kapsam:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun[1](V.U.K) "Bilgi Verme" başlığını taşıyan 148 inci maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzelkişiler, Maliye Bakanlığının veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar." hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun 149 uncu maddesinde ise "Kamu idare ve müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzelkişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecburdurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu Kanunun 5228 sayılı Kanunun[2] 8 inci maddesiyle değişik mükerrer 257 inci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi, "4. Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle İnternet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya," şeklinde değiştirilmiş; anılan Kanunla aynı maddenin sonuna eklenen fıkrada da, "Birinci fıkranın (4) numaralı bendi uyarınca Maliye Bakanlığının beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin vermesi veya zorunluluk getirmesi halinde, (mükellef veya vergi sorumlusu ile gönderme işini yapacak kişiler arasında özel sözleşme düzenlenmek kaydıyla) elektronik ortamda gönderilen beyanname ve bildirimler, mükellef veya vergi sorumlusu tarafından verilmiş addolunur." hükmüne yer verilmiştir.
V.U.K'nun yukarıda belirtilen maddeleri ile Bakanlığımıza verilen yetkiye dayanılarak, bilanço esasına tabi mükelleflere 2010 yılı ve takip eden dönemler için elektronik ortamda kesin mizan bildirimi verme zorunluluğu getirilmiştir.
Söz konusu bildirimin şekli ve bildirimin gönderilmesine ilişkin diğer hususlara Tebliğin izleyen bölümlerinde yer verilmiştir.
3. Bildirim Verme Zorunluluğu Getirilen Mükellefler:
3.1. Gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükelleflerden bilanço esasına göre defter tutanlar kesin mizan bildirimini de elektronik ortamda vermek zorundadırlar.
3.2. Ancak bilanço esasına göre defter tutmakla beraber faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniğini kullanmak durumunda bulunan 5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun[3] 2 inci maddesinde sayılan mükellefler, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu[4] hükümlerine göre faaliyette bulunan finansal kiralama ve faktoring şirketleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununa[5] göre kurulan ve faaliyette bulunan sigorta şirketleri ile Sermaye Piyasası mevzuatı gereği faaliyette bulunan Menkul Kıymet Yatırım Fonları Aracı Kurumlar ve Yatırım Ortaklıkları "Kesin Mizan Bildirimi" verme yükümlülüğüne tabi değildirler.
4. Bildirimin Şekli:
4.1. Elektronik ortamda gönderilecek kesin mizanların bu Tebliğ ekinde yer alan "Kesin Mizan Bildirim Formatı"na ve aşağıda yapılan açıklamalara uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
4.2. Elektronik ortamda beyanname gönderen ve 2 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği[6] doğrultusunda serbest olarak açılan 3'lü kod defteri kebir hesapları kullanan mükelleflerin de kesin mizan bildirimlerini, bu Tebliğ ekinde yer alan standart formata uygun ve elektronik ortamda göndermeleri gerekmektedir. Bu mükelleflerin bildirimlerini kesin mizan standart formatına uygun şekilde göndermeleri için serbest olarak açtıkları 3'lü kod defteri kebir hesaplarını, hesap planında yer aldığı hesap grubunun altında düzenlenen; "Diğer ....... Hesabı" bulunması halinde bu hesaba aktarmaları, bu hesabın bulunmaması halinde ise aynı hesap grubunun altında uygun olan başka bir hesaba aktarmaları gerekmektedir. Mükellefler bu aktarma işlemini muhasebe kayıtları yapmadan sadece kesin mizan düzenlerken dikkate alacaklardır.
4.3. "Tekli" ya da "ikili" kod defteri kebir hesap gruplarının hiçbirine kesin mizan bildiriminde yer verilmeyecektir.
4.4. Kullanılmayan hesaplar bildirimde boş bırakılacak sıfır yazılmayacaktır. Boş hesaplar atlanılmayacak ve mutlaka bildirimde gösterilecektir.
5. Bildirimin Verilme Zamanı:
5.1. Bildirimler gelir vergisi mükellefleri için gelir vergisi beyannamelerinin verilme süresi içinde, kurumlar vergisi mükellefleri için ise kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde yapılacaktır. Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler de bildirimlerini kendi beyanname verme süreleri içinde yapacaklardır.
Tasfiyeye girmiş kurumların her bağımsız tasfiye dönemine ait kesin mizan bildirimleri bu kurumların tasfiye memurlarınca tasfiye beyannamesinin verilme süresi içinde verilecektir.
Birleşme halinde, münfesih kurum veya kurumlara ait bildirimler bu kurumların fesih oldukları tarihteki kanuni temsilcileri tarafından birleşme beyannamesinin verilme süresi içinde verilir.
Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılan devirlerde ise, münfesih kurumun o dönemdeki faaliyetlerine ilişkin bildirimler, münfesih kurumun unvanı ve vergi kimlik numarası yazılmak suretiyle devir alan kurum tarafından münfesih kurumun son bağlı olduğu vergi dairesine devir beyannamesini verme süresi içinde verilecektir.
Mükellefiyetin sona ermesi halinde bildirimler, mükellefin en son bağlı bulunduğu vergi dairesine kanunlarda yazılı beyanname verme süresi içinde verilecektir.
5.2. Bildirimlerin elektronik ortamda verilmesinde, bildirimlerin verilmiş sayılabilmesi için onaylama işleminin yapılması şarttır. Onaylama işlemi en geç, bildirimlerin verilmesi gereken son gün saat 24.00'e kadar tamamlanmalıdır.
5.3. Bildirimler elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu olduğundan vergi daireleri kâğıt ortamında verilen (elden veya posta ile) bildirimleri hiçbir şekilde kabul etmeyecektir.
6. Bildirimlerin Elektronik Ortamda Gönderilmesine İlişkin Esaslar
6.1. Elektronik ortamdaki bildirimler, kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce yerine getiriliyor ise, bildirimi düzenleyen kısmına mükellefe ilişkin bilgiler, bildirimdeki yeminli mali müşavir kısmına ise, varsa yeminli mali müşavire ilişkin bilgiler yazılacaktır.
6.2. Bildirimlerin elektronik ortamda gönderilmesi işlemi yeminli mali müşavirlerce gerçekleştirilecek ise bildirimi düzenleyen kısmına varsa serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavire ait bilgiler yazılacak; mükellefin serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşaviri bulunmaması halinde, bu kısma, mükellefe ait bilgiler yazılacaktır. Bildirimi gönderen kısmına ise bildirimi elektronik ortamda gönderen yeminli mali müşavirlerin bilgileri yazılacaktır.
6.3. Bildirimlerin elektronik ortamda gönderilmesi işlemi, serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından gerçekleştirilecek ise, bildirimi düzenleyen kısmına serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavirin bilgileri, yeminli mali müşavir kısmına ise varsa yeminli mali müşavirlere ait bilgiler yazılacaktır.
7. Düzeltme İşlemleri:
7.1. Elektronik ortamda bildirimlerin onaylanmasından sonra, hatalı verildiği anlaşılan bildirimler için düzeltme bildirimi verilmesi gerekmektedir. Düzeltme bildiriminin elektronik ortamda, kesin mizan bildiriminin verilme süresinden sonra verilmesi durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 355 inci maddesinin düzeltme bildirimlerine ilişkin hükümleri dikkate alınarak işlem yapılacaktır.
7.2. Düzeltme işleminde ilk bildirim tamamen iptal edilmekte ve ikinci defa verilen bildirim geçerli kabul edilmektedir. Bu sebeple, düzeltme yapması gereken mükelleflerin, yeni bildirimi, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm bilgileri içerecek şekilde doldurmaları gerekmektedir.
8. Diğer Hususlar ve Cezai Yaptırım
8.1. Gelir ve kurumlar vergisinden muaf olanlar bildirimde bulunmayacaklardır.
8.2. Bildirimlerin verileceği tarihten önce bağlı oldukları vergi dairesi değişen mükellefler bildirimlerini, halen bağlı oldukları vergi dairesinin mükellefi olarak göndereceklerdir.
2010 yılı içerisinde faaliyetlerini terk eden mükellefler ise 2010 yılında faaliyette bulundukları döneme ilişkin bildirimlerini en son bağlı oldukları vergi dairesine elektronik ortamda göndereceklerdir.
8.3. Bildirimlerini elektronik ortamda belirlenen süre içinde vermeyen veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi hükmü uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
9. Elektronik Ortamda Verilen Beyannamelerin Doldurulmasına İlişkin Hususlar
9.1. Uygulama birliği sağlanması amacı ile bu Tebliğin yayımı tarihinden sonra elektronik ortamda verilecek tüm beyanname ve bildirimler ile bunların eklerinde boş bırakılması gereken tutar hanelerine sıfır yazılmayacaktır.
9.2. Elektronik ortamda verilen beyannameler ve bunların eklerinin düzenlenmesi sırasında eksi tutarlar bulunmayacaktır. Aktif ve pasif düzenleyici hesaplar ile gider veya zarar hesaplarının beyanname ve eklerinde gösteriminde hesap adlarının yanına parantez içinde (-) yazılacak ancak tutar kısmında negatif değerler yer almayacaktır.
Örneğin;
Birikmiş Amortismanlar............................. -200.000 veya
Birikmiş Amortismanlar(-)............................-200.000
şeklinde yapılan düzenlemeler yanlıştır.
Doğru düzenleme;
Birikmiş Amortismanlar(-)............................200.000
şeklinde olmalıdır.
9.3. Ayrıca bu Tebliğin yayımlanması ile birlikte gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan "Performans Derecelendirme Bildirimi" ile kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde yer alan "Mali Bilgiler" bölümlerinin doldurulması zorunluluğu kaldırılmıştır.
Tebliğ olunur